Makalede vecd metafiziği ele alınmaktadır. Örnek olarak Ebû Nasr Serrâc et-Tûsî’nin
Kitâbu’l-Lüma‘ı esas alınmaktadır. Vecd metafiziği ‘vecd’ temelli ontolojiyi (ilm-i vücûd)
ifade etmektedir. Vecd, mevcûd-varlık kavramının bir türevidir ve isim-mastardır.
Vecd metafiziği, mahiyet, iki uç (arke ve sınır), özne, yöntem, kaynak, tamlık, fiil ve
infial meselelerini içine almaktadır. Vecd metafiziğinin kavramlarını, vecd, tevâcüd,
vücûd, vâcid, mütevâcid, sâkin vâcid, müteharrik vâcid gibi kavramlar oluşturmaktadır.
Ebû Nasr Serrâc et-Tûsî (ö. 988) vecd metafiziğini Kitâbu’l-Lüma‘da, Kitâbu’l-Vecd adını
verdiği bölümde ele almaktadır. Serrâc’ın ontolojisinin kaynağını Ebû Saîd Ahmed
b. Muhammed b. Ziyâd el-Basrî (ö. 952) ve Kitâbu’l-Vecd adlı eseri oluşturmaktadır.
Abstract
In this paper, the metaphysic of vecd is dealt with. Also, this research is based on the
Kitāb al-Luma of Abu Nasr Serrāc al-Tūsī as a sample. The metaphysic of vecd means
vecd-based ontology. Vecd is a derivative of subsistence-existence concept and is a
noun-infinitive word. The metaphysic of vecd consists of the issues including essence,
two ends (archaea and border), subject, method, resource, completeness, the state of affecting
and being affected. The concepts such as vecd, tevâcüd, vücûd, vâcid, mütevâcid,
sâkin vâcid constitute the concepts of vecd metaphysic. Abū Nasr Serrāc al-Tūsī (d.
988) handle the vecd metaphysic in the part of Kitāb al-Luma which he titled as Kitāb
al-Vecd. The roots of Serrâc’s ontology are based on Abū Saīd Ahmed b. Muhammed b.
Ziyād al-Basrī (d. 952) himself and his work titled as Kitāb al-vecd.
Künye
Görkaş, İrfan “Vecd Metafiziği: Ebû Nasr Serrâc et-Tûsî Örneği”, Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
[BOZİFDER], 13, 13 (2018/13) ss. 13-34. Makale Geliş T.: 26/05/2018, Kabul T.: 04/06/2018.
Anahtar Kelimeler
İslam Felsefesi, Vecd metafiziği, Serrâc, tevâcüd, vücûd, vâcid.
Keywords
Islamic Philosophy, vecd metaphysic, Serrāc, the beginning of vecd, the end of vecd, subject of vecd.
