Allah, Kur’an’da kendisinin zamansal bir varlık olmadığını “bekâ”, “âhir” ve “hayyün lâ
yemût” kavramlarıyla ifade etmiş; insanın ise zamansal bir varlık olarak sonsuzluğunu
belirtmek için “ebed ve huld” kelimelerini kullanmıştır. Allah’ın başlangıcının olmadığı
anlamına gelen “kadîm” kavramı üzerinde yürütülen tartışmalar, âlemin de kadîmliği
konusunda filozof ve kelâm bilginleri arasında yeni görüşler çıkmasına neden olmuştur.
Bu tartışmalarda Allah’ın sonunun olmaması, çok fazla gündeme gelmemiştir.
Bâkıllânî ve Beyhakî ile birlikte Allah’ın bâkî olduğu, kelâmî eserlerde zikredilmeye
başlanmıştır. Bu kavram âlimler tarafından özellikle insanın akıbeti, arazların durumu
gibi konularla ilişkili olarak ele alınmıştır. Ayrıca Allah’ın dışında “bekâ” özelliğine sahip
başka varlıkların olup olmadığı tartışılmıştır. Çalışmada Kur’an’da Allah ve insanın
sonsuzluğunu ifade eden kavramlar hakkındaki kelam bilginlerinin görüşlerine değinilerek,
Allah ve insanın sonsuzluğunun yapısal nitelikleri noktasında çözümlemeci analizlere
yer verilmiştir.
Abstract
Allah has stated that He is not a temporal being with the concepts of “baqā”, “ākhir” and
“ḥayyun lā yamūt” in the Quran; and has used the words “abad” and “khuld” to describe
the eternity of man as a temporal being. Discussions on the concept of “qadīm” which
means that there is no beginning of Allah has led to emergence of new opinions about
eternity of universe among philosophers and theologs. Allah’s endlessness is not much
discussed in those debates.
It has begun to be mentioned with Bāqillānī and Bayhaqī in the works of kalam that Allah
is “bāqī”. This concept has been specially handled by scholars in relation to subjects such
as the fate of man, the state of accidents. It is also argued if there are other beings that have
a “baqā” feature except Allah. In this study, it has been mentioned views of kalam scholars
on the concepts that express the eternity of Allah in the Qur’an and has been given place
to analytical expressions for structural qualities of eternity of Allah and man.
Künye
Tözluyurt, Mehmet, “Kur’an’da Allah ve İnsanın Sonsuzluğu Üzerine Bir İnceleme”, Bozok Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi [BOZİFDER], 13, 13 (2018/13) ss. 185-212. Makale Geliş T.: 28/05/2018, Kabul T.: 31/05/2018.
Anahtar Kelimeler
Allah, insan, bekâ, ahiret, sonsuzluk, ölüm.
Keywords
Kelam, Allah, man, baqā, the hereafter, eternity, death.
